Άκρως … καλοκαιρινό

γράφει η Κατερίνα Παπατρέχα, Ειδική Παιδαγωγός

Στις καλοκαιρινές διακοπές ο πολύτιμος χρόνος των παιδιών δεν πρέπει, σε καμία περίπτωση, να χρησιμοποιείται για μάθηση μέσα από σχολικά βιβλία και επαναλήψεις. Τα περισσότερα παιδιά αντιλαμβάνονται την ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά ως σχολικές δραστηριότητες τις οποίες και εγκαταλείπουν με τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Κανένα παιδί δεν είναι διατεθειμένο να θυσιάσει τις διακοπές του κάνοντας επαναλήψεις, αντιθέτως κάτι τέτοιο μόνο άγχος, πίεση και αρνητικό κλίμα μπορεί να δημιουργήσει στην οικογένεια.

Akros Kalokairino 1Όμως, είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας ότι προκειμένου να συνεχίσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του παιδιού μας έχουμε υπ’ όψιν ότι:

· φροντίζουμε να επινοήσουμε πιο ελεύθερους και λειτουργικούς τρόπους,
· οι δραστηριότητες να έχουν συγκεκριμένο στόχο και νόημα,
· οι δραστηριότητες να επιλέγονται και να οργανώνονται από κοινού με το παιδί,
· αναγνωρίζουμε την ανάγκη του παιδιού για ψυχοκινητική τόνωση και εκτόνωση μέσω μη δομημένων ή λιγότερο δομημένων δραστηριοτήτων.

Γι’ αυτό λοιπόν το διάστημα των διακοπών η μάθηση πρέπει ν’ αποσυνδεθεί από το σχολείο και να συσχετισθεί με την καθημερινή ζωή του παιδιού με απλές, εξωσχολικές, βιωματικές και διασκεδαστικές δραστηριότητες.
Στη διάρκεια των οικογενειακών σας ταξιδιών ή εκδρομών επιτρέψτε στο παιδί να λάβει ενεργό μέρος στο σχεδιασμό των οικογενειακών σας εξορμήσεων. Μελετήστε το χάρτη ή ζητήστε του να σας σχεδιάσει τη διαδρομή, να σας διαβάσει πόλεις ή χωριά που θα περάσετε κατά τη διάρκεια της διαδρομής σας και ακόμη να υπολογίσει ή να μετρήσει τις αποστάσεις. Είναι μία δραστηριότητα που βοηθάει το παιδί στον προσανατολισμό και χειρισμό των εννοιών του χώρου (βόρεια, νότια, δεξιά…). Ακόμη εξασκεί το παιδί στις μαθηματικές του γνώσεις και δεξιότητες και τέλος με φυσικό τρόπο γνωρίζει νέους γεωγραφικούς τόπους.

Κάνοντας τις βόλτες σας ανέμελα στα μαγαζάκια, κοιτάξτε τις τιμές των αναμνηστικών μαζί με το παιδί σας, εκτιμήστε τις τιμές (φθηνό ή ακριβό) και διαπραγματευτείτε αν μπορείτε να το αγοράσετε με βάση τα χρήματα που διαθέτετε και πόσα ρέστα θα πάρετε.
Γράψτε και στείλτε κάρτες από τις διακοπές σας σε φίλους και συγγενείς διατηρώντας, αβίαστα την επαφή του παιδιού με τις δεξιότητες της γραφής και της παραγωγής γραπτού λόγου.

Εκμεταλλευτείτε τις επισκέψεις σε χωριά που το καλοκαίρι είναι πιο συχνές και παροτρύνετε το παιδί σας να πάρει μια συνέντευξη από έναν ηλικιωμένο συγγενή, ώστε να μάθει ενδιαφέρουσες ιστορίες ή να συλλέξει πληροφορίες. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η ακουστική επεξεργασία των δεδομένων, η μνήμη, καλλιεργείται ο εποικοδομητικός διάλογος και η επικοινωνία του παιδιού.
Διαβάστε μια συνταγή και φτιάξτε ένα παγωτό ή μία κρύα σπιτική λεμονάδα. Ευχάριστα και δημιουργικά το παιδί εξασκεί τις δεξιότητες της ανάγνωσης και κατανόησης ενός κειμένου και τις μαθηματικές δεξιότητες όπως υπολογισμός ποσοτήτων, μέτρηση ποσοτήτων των υλικών, ταξινόμηση των υλικών που θα χρειαστούν κ.ά. (βλέπε 1ο τεύχος “Μάθημα στην Κουζίνα”).

Akros Kalokairino 2Ενθαρρύνετε τη διατήρηση της επαφής του παιδιού με το διάβασμα με φυσικό και αβίαστο τρόπο μέσα από την ανάγνωση επιγραφών μαγαζιών, τιμοκαταλόγων από ταβερνάκια, μενού εστιατορίων, δρομολόγια πλοίων ή λεωφορείων, ιστορικών πληροφοριών από επισκέψεις σε μουσεία ή μνημεία.

Στην παραλία που είστε ξέγνοιαστοι μπορείτε να ασχοληθείτε με δραστηριότητες φωνολογικής ενημερότητας ζητώντας από το παιδί να εντοπίσει και να πει από ένα συγκεκριμένο γράμμα της αλφαβήτου (αντικείμενα, πρόσωπα, ζώα). Επιπλέον, με δραστηριότητες ξεκινώντας από το οπτικό του πεδίο (π.χ. βρες λέξεις που αρχίζουν από “κ”, ενώ είστε στην παραλία και το παιδί αναφέρει λέξεις όπως κουβαδάκι, κοχύλι, κολυμπάω, κάβουρας, καρπούζι).
Ενισχύστε τις γραφοκινητικές δεξιότητες του παιδιού, την ορθογραφία και την οπτική του μνήμη παίζοντας δημιουργικά. Γράψτε στην άμμο ένα γράμμα, μία συλλαβή ή μία λέξη και ζητήστε από το παιδί να κοιτάξει καλά, έπειτα ζητείστε του να κλείσει τα μάτια του και να θυμηθεί ποια γράμματα περιέχει π.χ. η λέξη. Αν δε θυμάται ν’ απαντήσει τότε δώστε του την ευκαιρία να παρατηρήσει λίγο ακόμη και μετά να ξανακλείσει τα μάτια του. Τέλος, ζητήστε του να γράψει το ίδιο στην άμμο. Τα παιδιά που θυμούνται εικόνες, μπορούν να μάθουν γρηγορότερα να διαβάζουν ή να γράφουν σωστά λέξεις και να τις ανακαλούν στην μνήμη τους.

Βιωματικές και ευχάριστες δραστηριότητες στην παραλία μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ανακαλύψουν την αριθμητική και να αναπτύξουν την λογικομαθηματική σκέψη τους.

· Δροσιστείτε στην παραλία, τρώγοντας καρπουζάκι και ζητήστε από το παιδί να σας πει πώς θα μοιράσουμε 6 φέτες καρπούζι σε 3 άτομα (αντιλαμβάνεται βιωματικά την πράξη της διαίρεσης και συνδέει το ρήμα μοιράζω με τη διαίρεση).

· Γεμίστε και αδειάστε κουβαδάκια με νερό, παρατηρώντας τις αλλαγές στην ποσότητα του νερού (διατήρηση βάρους).

· Συζητείστε τι συμβαίνει όταν οι επιβάτες ανεβαίνουν στο καραβάκι ή στο πλοίο (πρόσθεση) και τι συμβαίνει όταν κατεβαίνουν (αφαίρεση).

· Ταξινομήστε και διατάξτε βότσαλα ή κοχύλια με βάση το μέγεθος ή το χρώμα.

· Μπορείτε να μαζέψετε κοχύλια ή βότσαλα παρέα με τα παιδιά σας και στη συνέχεια προσθέστε ή αφαιρέστε μερικά από αυτά βάζοντας το παιδί να βρει το αποτέλεσμα.

· Τέλος, απολαύστε φρέσκα ψαράκια σε ένα ταβερνάκι και ρωτήστε πόσα ψάρια υπάρχουν συνολικά στο τραπέζι και αφού τα φάτε με όρεξη, ρωτήστε τι πράξη έγινε (αφαίρεση).

Με ξέγνοιαστη και χαρούμενη διάθεση τα παιδιά θα επιστρέψουν στο σχολείο έχοντας εφόδια για να ανταπεξέλθουν στις σχολικές απαιτήσεις.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
•“Διδακτική μεθοδολογία, αντιμετώπιση δυσκολιών στα μαθηματικά“, Γιάννης Σαλβάρας, Εκδόσεις Διάδραση, 2006
• “Δυσλεξία στην πράξη“, Μαρία Σκουντή - Ελένη Αυφαντή, Εκδόσεις Δοκιμάκης, 2010
• “Μαθηματικά παιχνίδια για το δημοτικό σχολείο”, Ζωή Αμπραζή