Τι είναι οι φυσιολογικές δυσρυθμίες ;

Δεν είναι ασυνήθιστο για τα μικρά παιδιά να παρουσιάζουν δυσρυθμίες στην ομιλία τους (όπως επαναλήψεις λέξεων ή φράσεων). Στην πραγματικότητα, περίπου το 5% όλων των παιδιών είναι πιθανό να παρουσιάσουν δυσρυθμίες κάποια στιγμή στην ανάπτυξη τους, συνήθως μεταξύ των ηλικιών 2 ½ και 5 . Eίναι επίσης πολύ χαρακτηριστικό για ένα παιδί να εμφανίζει περιόδους ευχέρειας και δυσχέρειας. Μερικές φορές, αυτό μπορεί να συμβεί χωρίς προφανή λόγο, αλλά συχνά αυτό συμβαίνει όταν ένα παιδί είναι ενθουσιασμένο, κουρασμένο ή αισθάνεται πως πρέπει να βιαστεί να μιλήσει.

Η εκμάθηση των γλωσσικών κανόνων :

Κατά την περίοδο αυτή, τα παιδιά διευρύνουν ταχύτατα το λεξιλόγιο τους και μαθαίνουν περίπλοκους γλωσσικούς κανόνες. Αυτοί οι κανόνες επιτρέπουν στα παιδιά να αλλάζουν απλά μηνύματα (‘’Μαμά χυμό’’) σε μακροσκελείς, πιο περίπλοκες προτάσεις που απαιτούν περισσότερο κινητικό συντονισμό για να παράγουν ομιλία ομαλά (‘’Μαμά βάλε χυμό στο μπλε ποτήρι’’) . Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν κάποιες διαταραχές
στην πορεία αυτή.

Είναι τραυλισμός ;

Για τα περισσότερα παιδιά νηπιακής και προσχολικής ηλικίας, οι περισσότερες δυσρυθμίες εξαλείφονται μόνες τους μετά από σύντομο χρονικό διάστημα. Σε άλλες περιπτώσεις, οι δυσρυθμίες παραμένουν και τα συμπτώματα του τραυλισμού γίνονται πιο εμφανή. Η απόκτηση έγκαιρης επαγγελματικής βοήθειας προσφέρει τις καλύτερες πιθανότητες για μείωση του τραυλισμού.
Πώς οι γονείς θα διακρίνουν τις φυσιολογικές δυσρυθμίες από τον τραυλισμό; Παρακάτω αναφέρονται μερικοί τρόποι για να το καταφέρετε.

Ο τραυλισμός στη νηπιακή και προσχολική ηλικία : Φυσιολογικός ή μη φυσιολογικός

Εάν το παιδί σας τραυλίζει, μπορεί να παρατείνει/’’τραβά’’ τον πρώτο ήχο μιας λέξης, λέγοντας ‘’Μμμμμμμερικές φορές μένουμε στο σπίτι’’, ή να επαναλαμβάνει έναν ήχο όπως ‘’Κοίτα το μ-μ-μ-μωρό!’’. Επιπλέον, τα παιδιά που τραυλίζουν συχνά αναπτύσσουν άλλες ιδιόμορφες συμπεριφορές όπως συνεχές και γρήγορο άνοιγμα και κλείσιμο των βλεφάρων, ένταση στο στόμα, στροφή του βλέμματος προς τα πλάγια και αποφυγή της
βλεμματικής επαφής.

Παράγοντες κινδύνου για τον τραυλισμό :
Υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να βοηθήσουν στην πρόβλεψη για το εάν οι δυσρυθμίες θα συνεχιστούν για περισσότερο από μερικούς μήνες.
• Το οικογενειακό ιστορικό είναι η μεγαλύτερη πρόβλεψη για το εάν ένα παιδί είναι πιθανό να τραυλίσει.
• Φύλο. Τα μικρά αγόρια είναι δύο φορές πιο πιθανό να τραυλίσουν από τα μικρά κορίτσια, ενώ τα αγόρια σχολικής ηλικίας είναι 3 έως 4 φορές πιο πιθανό να τραυλίσουν από τα κορίτσια.
• Ηλικία εμφάνισης. Τα παιδιά που αρχίζουν να έχουν δυσκολίες στην ηλικία των τεσσάρων είναι πιο πιθανό να έχουν επίμονο τραυλισμό από όσους αρχίζουν να τραυλίζουν σε πιο μικρή ηλικία.
• Συνυπάρχουσες διαταραχές ομιλίας και/ή γλωσσικές αυξάνουν την πιθανότητα ένα παιδί να τραυλίσει.

Ζητώντας βοήθεια :
Εάν ανησυχείτε για την ομιλία του παιδιού σας, μιλήστε με τον παιδίατρο σας για μια πρώτη εικόνα. Μια πλήρης και ολοκληρωμένη αξιολόγηση από έναν πιστοποιημένο λογοθεραπευτή θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε εάν ο τραυλισμός είναι πιθανό να επιμείνει.
Οι λογοθεραπευτές θα βοηθήσουν τους γονείς να καθορίσουν τον καλύτερο τρόπο δράσης (π.χ. παρακολούθηση της ευχέρειας του παιδιού, ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα και/ή εκπαίδευση γονέων).

Θεραπευτικές προσεγγίσεις για τον τραυλισμό :

• Η έγκαιρη θεραπεία είναι πολύ σημαντική, καθώς είναι πιο πιθανό να εξαλειφθεί όταν ένα παιδί είναι ακόμη μικρό (πριν ξεκινήσει το δημοτικό). Υπάρχουν δύο βασικές προσεγγίσεις αντιμετώπισης του τραυλισμού :

• Η έμμεση θεραπεία είναι όταν ο λογοθεραπευτής βοηθά τους γονείς του παιδιού να τροποποιήσουν τους δικούς τους τρόπους επικοινωνίας. Οι έμμεσες προσεγγίσεις είναι αποτελεσματικές στη μείωση ή ακόμη και στην εξάλειψη του τραυλισμού σε πολλά μικρά παιδιά.

• Η άμεση θεραπεία περιλαμβάνει τον λογοθεραπευτή που εργάζεται με τα ίδια τα παιδιά είτε ένα προς ένα είτε σε μικρές ομάδες, δίνοντάς τους συγκεκριμένες στρατηγικές ομιλίας για να χαλαρώσουν την ομιλία και να μειώσουν την ένταση κατά τη διάρκεια των στιγμών τραυλισμού. Επιπλέον, η άμεση θεραπεία μπορεί να βοηθήσει το παιδί να διακρίνει την ομαλή (με ευχέρεια) και την ανώμαλη (δυσχερή) ομιλία.
Μετά την ηλικία των επτά ετών, είναι σχεδόν απίθανο ο τραυλισμός να εξαλειφθεί πλήρως. Στην ηλικία αυτή, η θεραπεία μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική για να βοηθήσει το παιδί να διαχειριστεί αποτελεσματικά τον τραυλισμό, βοηθώντας στην ανάπτυξη δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων (π.χ. πειράγματα και εκφοβισμοί) και να συμμετέχουν πλήρως στο σχολείο
και τις δραστηριότητες. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, η θεραπεία ομιλίας εξακολουθεί να είναι ευεργετική, ενθαρρυμένη και αποτελεσματική για να συμβάλει στη μείωση της σοβαρότητας και του αντίκτυπου του τραυλισμού.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς ;

Μερικοί τρόποι με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς :

• Να μειώσουν το επικοινωνιακό στρες. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές για να ασκήσουν λιγότερη πίεση σε ένα παιδί σε μια συζήτηση. Η μετατροπή ερωτήσεων σε σχόλια (χρησιμοποιώντας ‘’ Σήμερα έπαιξες στην αυλή του σχολείου. Θα πρέπει να ήταν ωραία! αντί ‘’Τι έκανες σήμερα στο σχολείο;’’) είναι μια αποτελεσματική προσέγγιση. Οι γονείς μπορούν επίσης να μειώσουν τις καταστάσεις που πυροδοτούν τον τραυλισμό.

• Να μιλήσουν για αυτό. Όταν τα παιδιά έχουν επίγνωση του τραυλισμού τους, είναι προτιμότερο να είναι ανοιχτά και να μιλούν γι’ αυτό θετικά. Να γνωρίζουν ότι είναι αποδεκτό να έχουν ‘’ομιλία με δυσρυθμίες’’. Εάν ένα παιδί δεν έχει επίγνωση, δεν υπάρχει λόγος να αναφερθεί μέχρι την επίσκεψη σας στον λογοθεραπευτή.

• Εξάσκηση της υπομονής. Αφήστε τα παιδιά να ολοκληρώσουν αυτό που θέλουν να πουν. Μην τα αγχώνετε ή τα διακόπτετε. Μην τους λέτε ‘’μίλα πιο αργά’’ ή ‘’σκέψου πρώτα τι θέλεις να πεις’’ . Φράσεις σαν αυτές γενικά δεν είναι βοηθητικές για παιδιά που τραυλίζουν.

• Γίνετε το πρότυπο ομιλίας. Ενώ το να πούμε σε ένα παιδί πώς να μιλήσει γενικά δεν είναι βοηθητικό, οι γονείς μπορούν να γίνουν το πρότυπο ομιλίας που θα βοηθήσει στον τραυλισμό, όπως το να ελαττώσουν το ρυθμό στην ομιλία τους όταν συζητούν, βάζοντας περισσότερες παύσεις ανάμεσα στις προτάσεις και μιλώντας με πιο ήρεμο τρόπο.

• Αναζητήστε κάποιον ειδικό. Απευθυνθείτε σε έναν λογοθεραπευτή για μια πλήρη αξιολόγηση.

Πηγή: Craig Coleman, CCC-SLP, BRS-FD ,2015 American Academy of Pediatrics and American Speech-Language-Hearing Association