Το πρόγραμμα αποτελείται από ένα μη περιορισμένο λεξικό, το οποίο βασίζεται σ’ ένα κοινό κορμό λειτουργικών εννοιών. 

Ο πρωταρχικός στόχος του προγράμματος είναι να πετύχει βασική επικοινωνία. Όταν αυτό επιτευχθεί, ο μαθητής μπορεί να προχωρήσει σε πιο κατανοητή γλωσσική χρήση, με όποιο τρόπο ή συνδυασμό συστημάτων κριθεί κατάλληλο. Έτσι, το πρόγραμμα Makaton πρέπει να δωθεί σαν υποβοηθητικό μέσο επικοινωνίας, παρά σαν αυτή καθ’ αυτή επικοινωνία.

Το Λεξιλόγιο Makaton ενσωματώνει τέσσερις βασικές αρχές :

1.Εστιασμός στη διδασκαλία ενός μικρού, βασικού λεξιλογίου από πολύ λειτουργικές λέξεις

2.Οργάνωση του λεξιλογίου με διαδοχή επικοινωνιακών προτεραιοτήτων σε στάδια

3.Εξατομίκευση του λεξιλογίου ώστε να ταιριάζει στις εκάστοτε προσωπικές ανάγκες

4.Την συνδυασμένη χρήση όλων των ειδών ομιλίας, νοημάτων με τα χέρια και γραφικών συμβόλων.

Ιστορία

Το Λεξιλόγιο Makaton σχεδιάστηκε το 1972 στην Μ. Βρετανία από την M. Walker, μία λογοπεδικό, σαν λύση στις ανάγκες κωφών ενηλίκων με σοβαρές μαθησιακές παθήσεις, οι οποίοι έμεναν σε ιδρύματα. Τα αποτελέσματα ήταν άκρως ικανοποιητικά, καθώς έδειξαν ότι οι μαθητές ήταν ικανοί να μάθουν και να χρησιμοποιούν νοήματα με τα χέρια, ενώ παρατηρήθηκαν θετικές επιπτώσεις και σε άλλες πλευρές συμπεριφοράς.

Ακολούθως, η μέθοδος αποδείχθηκε επιτυχής και σε μη κωφά παιδιά, τα οποία ωστόσο παρουσίαζαν σοβαρές επικοινωνιακές δυσκολίες. Αυτός ήταν και ο λόγος αναθεώρησης του Λεξιλογίου, για χρήση του σε παιδιά και ενηλίκους που ζούσαν εκτός ιδρυμάτων, αλλά και στον τομέα της εκπαίδευσης. Έτσι, το 1978 ιδρύθηκε το Makaton Vocabulary Development Project για να παρέχει εκπαίδευση και εκπαιδευτικό υλικό στα διάφορα Σχολεία Ειδικής Αγωγής της Μεγάλης Βρετανίας.

Στα πρώτα στάδια της ανάπτυξής του, το Makaton χρησιμοποιήθηκε μόνο με νοήματα χεριών και ομιλία. Από το 1976, όμως, είχε αρχίσει η εργασία κατασκευής ενός συνόλου γραφικών συμβόλων για το λεξιλόγιο και η τελική μορφή του δημοσιεύθηκε το 1985.
Η ομάδα των μαθητών που χρησιμοποιούν πλέον το Λεξιλόγιο Makaton είναι μεγάλη και συμπεριλαμβάνει παιδία και ενήλικες με νοητική καθυστέρηση, αυτισμό και ειδικές γλωσσικές διαταραχές, άτομα με πολλαπλές αισθητηριακές βλάβες και άτομα με νευρολογικά προβλήματα που επηρεάζουν την επικοινωνία. Ομάδες εργασίας έχουν επίσης δημιουργηθεί για την εκπαίδευση των ατόμων που συνδιαλέγονται – οικογένειες, φίλοι και γνωστοί των μαθητών αυτών, καθώς και οι ειδικοί που δουλεύουν μαζί τους.

Σε ποιους απευθύνεται

Το πρόγραμμα Makaton προσπαθεί να καλύψει όχι μόνο τις ανάγκες των μαθητών με επικοινωνιακές ελλείψεις, αλλά και τις ανάγκες όσων σχετίζονται με αυτούς και τους παράγοντες εκείνους που επιδρούν στο περιβάλλον τους. Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και σε όλες τις διαγνωστικές ομάδες που παρουσιάζουν δυσκολίες επικοινωνίας, κατανόησης, καθυστέρηση λόγου και ομιλίας:

 Άτομα με μαθησιακές δυσκολίες

 Άτομα με πολλαπλές αναπηρίες (σωματικές, νοητικές, όρασης, ακοής)

 Άτομα με διαταραχές σε ομιλία και λόγο

Πότε χρησιμοποιείται

1. Σαν βοήθεια στην κατανόηση

2. Σαν εργαλείο προκειμένου να υποστηρίξει την αναπτυσσόμενη εκφραστική ικανότητα του ατόμου.

3. Σαν υποστήριξη στην δυσκατάλυπτη ομιλία.

4. Σαν βασικό τρόπο επικοινωνίας για τα άτομα που η ομιλία τους είναι πολύ δύσκολη εξαιτίας της φύσης της αναπηρίας τους.

5. Σαν οπτική υποστήριξη της ομιλίας, προκειμένου να δώσει κανείς οδηγίες.

6. Σαν προσωρινό μέσο επικοινωνίας για άτομα που έχουν μια παροδική δυσκολία.

7. Σαν βοήθεια στη διδασκαλία προαναγνωστικών και αναγνωστικών δεξιοτήτων.

8. Σαν διευκόλυνση για την ανάπτυξη λόγου βρεφών και μικρών παιδιών που έχουν αναπηρίες ευδιάκριτες από τη γέννησή τους.

Πηγή:
ΜΑΚΑΤΟΝ Ελλάς, Ίδρυμα για το παιδί «Η ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ»