Σκολίωση

Γράφει ο Βασίλης Π. Τσιτσιβός MD, Ορθοπεδικός Χειρουργός

Με τον όρο σκολίωση περιγράφεται η συνηθέστερη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης. Πρόκειται για διεθνή λέξη (scoliosis), η οποία προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «σκολιός» που σημαίνει «στρεβλός-στραβός». Αξίζει να σημειωθεί ότι πρώτος ο Ιπποκράτης χρησιμοποίησε τη λέξη «σκολίωσις» για να περιγράψει την τρισδιάστατη αυτή παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης.


Η σκολίωση χωρίζεται σε δευτερογενή ή λειτουργική, αίτια της οποίας είναι η ανισοσκελεία ή ο μυϊκός σπασμός, σε συγγενή, σε νευρομυϊκή, σε οργανική και σε ιδιοπαθή, η οποία είναι και η συχνότερη. Η αιτιολογία της ιδιοπαθούς σκολίωσης είναι ασαφής, αν και έχουν ενοχοποιηθεί διάφορα πιθανά αίτια, όπως ορμονικοί παράγοντες, γενετικοί παράγοντες, μυϊκή ανισορροπία, καθώς και παθήσεις του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού.

Η ιδιοπαθής σκολίωση διακρίνεται σε τρεις τύπους : σε νεογνική, όταν η έναρξη συμβαίνει τα τρία πρώτα έτη της ζωής, σε παιδική, όταν η ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 3 και 10 ετών και σε εφηβική που είναι και ο πιο συχνός τύπος με ηλικιακή κατανομή μεταξύ 10 ετών και σκελετικής ωρίμανσης.

Η κλινική εξέταση του παιδιού είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Κατ` αυτήν ελέγχεται το μήκος των άκρων, το βάδισμα του παιδιού, ενώ πραγματοποιείται νευρολογική εξέταση. Επίσης, αναζητείται ασυμμετρία του κορμού, διαφορές στο ύψος των ώμων, στην προβολή της ωμοπλάτης, καθώς και στη συμμετρία της λεκάνης.

scoliosis

Ένα επίσης χρήσιμο τεστ είναι το λεγόμενο Adam`s test, κατά το οποίο ο εξεταζόμενος κάνει επίκυψη και οπτικά ελέγχουμε κάθε επίπεδο της σπονδυλικής στήλης, αξιολογώντας τη συμμετρία.

Η σημασία της εξέτασης στο σχολείο έχει το πλεονέκτημα της πιο γρήγορης ανίχνευσης της παραμόρφωσης και διεθνώς έχει καθιερωθεί η αρχή της διενέργειας ακτινογραφίας, όταν η ένδειξη του σκολιομέτρου είναι μεγαλύτερη από 7 μοίρες.

Η θεραπεία της σκολίωσης καλό είναι να εξατομικεύεται, αν και ισχύουν κάποιοι γενικοί κανόνες. Όταν τα κυρτώματα είναι μικρότερα των 25 μοιρών, η σκολίωση αντιμετωπίζεται με παρακολούθηση.

Χρήση κηδεμόνων ενδείκνυται όταν τα κυρτώματα κυμαίνονται από 25-40 μοίρες, ενημερώνοντας τον ασθενή και την οικογένειά του ότι ο έλεγχος του κυρτώματος εξαρτάται από το χρόνο χρήσης του κηδεμόνα.

Αν και η χρήση του κηδεμόνα είναι άβολη, επηρεάζοντας τόσο τη σωματική εμφάνιση του ασθενούς, όσο και τη συμμετοχή του σε αθλητικές δραστηριότητες, αυτός θα πρέπει να ενθαρρύνεται να συμμετέχει στις περισσότερες δραστηριότητες που είχε προ του κηδεμόνα.

Τέλος, χειρουργικής αντιμετώπισης χρήζουν κυρτώματα μεγαλύτερα των 40-50 μοιρών, με δημοφιλέστερα είδη χειρουργικής αντιμετώπισης την πρόσθια σπονδυλοδεσία, την οπίσθια σπονδυλοδεσία, καθώς και το συνδυασμό αυτών σε σοβαρότερες περιπτώσεις.

Συμπερασματικά, αξίζει να σημειωθεί ότι η αντιμετώπιση της σκολίωσης απαιτεί την καλή συνεργασία του ασθενούς και της οικογένειάς του με το θεράποντα ιατρό, λαμβάνοντας υπόψιν, αφενός μεν τη δύσκολη αναπτυξιακή φάση της εφηβείας, αφετέρου δε την εναρμόνιση του ασθενούς και του περιβάλλοντός του με τα σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα.