Η πλειοψηφία έχει σύνολο 47 χρωμοσωμάτων, λόγω ενός επιπλέον χρωμοσώματος (τρισωμία 21). Επίσης υπάρχει και ο λιγότερος γνωστός τύπος του συνδρόμου, γνωστός ως μωσαϊκισμός, όπου κάποια κύτταρα έχουν φυσιολογική ολοκλήρωση 46 χρωμοσωμάτων, αλλά στο μετέπειτα διαχωρισμό άλλα κύτταρα εμφανίζουν την τρισωμία 21. Όλα τα παιδιά με σύνδρομο Down μπορούν να εκπαιδευτούν σύμφωνα πάντα με τον ιδιαίτερο τρόπο και ρυθμό του κάθε παιδιού.

ΣΥΛΛΗΨΗ - ΛΑΒΗ

Έρευνες έχουν δείξει ότι παιδιά με σύνδρομο Down συνήθως καθυστερούν να αντιληφθούν και να αφομοιώσουν τον τρόπο σύλληψης αντικειμένων, ενώ εμφανίζουν μεγάλη διαφορετικότητα στην ποικιλία των κινήσεών τους. Τα μωρά με σύνδρομο Down συνήθως καθυστερούν να αναπτύξουν τη δύναμη που απαιτείται ώστε να είναι σε θέση να πιάνουν αντικείμενα, ή να σηκώσουν και να κουνήσουν τα χέρια τους για να μπορούν να πιάσουν κάτι. Αυτό οφείλεται στο χαμηλό μυϊκό τόνο που μπορεί να εμφανίζουν και στη μειωμένη σταθερότητά τους. Έχει παρατηρηθεί ότι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα μικρά παιδιά με Σύνδρομο Down χρησιμοποιούν όλα τους τα δάκτυλα ώστε να βάλουν κάτι στην παλάμη τους είναι μεγαλύτερο εν συγκρίσει με το αντίστοιχο στα υπόλοιπα παιδιά. Επίσης χρησιμοποιούν την παλαμιαία σύλληψη για περισσότερο καιρό (περίπου από 1,5 έως 3,5 ετών) πριν αρχίσουν να χρησιμοποιούν την τριποδική λαβή, η οποία και αυτή με τη σειρά της τα δυσκολεύει.

Δεν μπορούν να λυγίσουν τον αντίχειρα με ευκολία ώστε να συναντήσει τον δείκτη, ή πολλές φορές χρησιμοποιούν τον αντίχειρα με τον μέσο καθώς τους είναι πιο εύκολο. Εν τέλει, η διποδική λαβή επιτυγχάνεται όταν πλέον έχουν αποκτήσει τον έλεγχο της κίνησης του αντίχειρα (περίπου μεταξύ 1,5 και 4 ετών).

Παρακάτω παρατίθεται ενδεικτικά μια σύνοψη δραστηριοτήτων κινητικής ανάπτυξης από τη βρεφική ηλικία μέχρι την ηλικία των τεσσάρων (4) ετών.

Βρεφική ηλικία : 2 ετών

• Ενθαρρύνετε το μωρό να στηρίξει το βάρος του στα άνω άκρα

• Ενθαρρύνετε το μωρό να σηκώσει τα χέρια του, όταν είναι σε ύπτια θέση

• Παρέχετε υποστηρικτικές καθιστές θέσεις για πιο ακριβή σύλληψη και συντονισμό χεριού-ματιού

• Δώστε του κουτιά δραστηριοτήτων και παιχνίδια αιτίας-αποτελέσματος

• Παρέχετε παιχνίδια που μπορεί να πιάσει με τα δύο του χέρια

• Παίξτε απλά κοινωνικά παιχνίδια μαζί του (παιχνίδια που κρύβομαι), ρυθμικά τραγουδάκια

• Συστήστε ένα κατάλληλο κουτάλι και ένα μικρό κύπελλο

Ηλικιακό στάδιο: 2-4 ετών

• Παρέχετε παιχνίδια που χωρίζονται και ενώνονται ξανά

• Δώστε παιχνίδια που τα κομμάτια τους μπαίνουν μέσα σε τρύπες, σχισμές και διαστήματα(π.χ. παζλ, ταξινόμηση σχημάτων)

• Δώστε του να κρατήσει μικρά αντικείμενα (όπως κομμάτια φαγητού) για τη σύλληψη με τον αντίχειρα και το δείκτη(σύλληψη δαγκάνας)

• Χρησιμοποιήστε τουβλάκια και δραστηριότητες με διάτρητους πίνακες για να ενθαρρυνθεί στη σύλληψη αντίχειρα και δακτύλων σε τριποδική λαβή για μεγαλύτερη ακρίβεια (π.χ. ξυλάκια σε τρύπες, σε στοίβα με τουβλάκια)

• Δώστε στο παιδί μαρκαδόρους, κηρομπογιές κλπ και ενθαρρύνετέ το να εκφραστεί πάνω στο χαρτί

• Ενθαρρύνετε το παιδί να συμμετέχει όσο περισσότερο γίνεται στο ντύσιμο

• Διδάξτε το παιδί πώς να παίρνει με το κουτάλι, να πίνει από ένα κύπελλο και να αφήνει το κύπελλο κάτω όταν πιεί

• Παρέχετε δραστηριότητες για τράβηγμα και σπρώξιμο με τα χέρια του (π.χ. σκαρφάλωμα και παιχνίδια σπρωξίματος)

ΠΗΓΗ: Yvonne Burns & Pat Gunn (1997) Εκπαίδευση ατόμων με Σύνδρομο Down, «ΕΛΛΗΝ» Maryanne Bruni, BSc OT(C) (2006) Fine Motor Skills for Children with Down Syndrome, Woodbine House