Και αυτά τα Χριστούγεννα ...θέλουν το δικό τους παραμύθι

γράφει η Κιόχου Ιωάννα, Ψυχολόγος

Η λέξη παραμύθι προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «παραμύθιον» που σήμαινε παρηγοριά, ανακούφιση, ενθάρρυνση» ενώ αργότερα έλαβε και τη σημασία της φανταστικής ιστορίας που αποσκοπούσε στο ίδιο αποτέλεσμα.( Μαλαφάντης, 2011).
Παραμύθια συναντάμε σε όλους τους πολιτισμούς της γης, έχουν περάσει από γενιά σε γενιά και επιτελούν σημαντικό ψυχαγωγικό και εκπαιδευτικό ρόλο. Οι Ελληνόφωνες είμαστε τυχεροί γιατί διαθέτουμε πλούσια αλλά και αξιόλογη συλλογή μύθων και παραμυθιών και από πολύ νωρίς θα πρέπει νε φέρουμε σε επαφή τα παιδιά μας με αυτόν τον πλούτο.


Τα παραμύθια και οι μύθοι αρέσουν και ψυχαγωγούν τα παιδιά ενώ συμβάλλουν σημαντικά στη γνωστική, κοινωνικοσυναισθηματική και ηθική τους ανάπτυξη.
«Πρωταρχικός ρόλος του παραμυθιού δεν είναι άλλος από το να δείχνει στο παιδί την πορεία προς την ενηλικίωση και να το προετοιμάζει για αυτήν. Η ενηλικίωση είναι μια δύσκολη και κάποτε οδυνηρή διαδικασία, είναι όμως αναγκαία».(Τουτουνζή Ουρανία. Δώσε του μια να πάει ψηλά). Συνηθισμένο μοτίβο σε πολλά κλασσικά παραμύθια είναι το παιδί που φεύγει από το σπίτι, βρίσκεται στο δάσος (ζωή), και περνάει κάποιες δοκιμασίες προκειμένου να πετύχει το στόχο του. Στην πορεία αυτή συναντά εμπόδια αλλά και φίλους, χρησιμοποιεί το θάρρος, την εξυπνάδα και άλλες αρετές. Συνήθως χρειάζεται επιμονή και προσήλωση στο στόχο για την επιτυχή έκβαση. Αυτό θα συμβεί και στο παιδί κατά τη διάρκεια της ζωής του: θα πονέσει, θα δοκιμαστεί, θα δυσκολευτεί αλλά στο τέλος θα βρει τη λύση.

Αναλυτικά η συμβολή του παραμυθιού θα μπορούσε να συνοψιστεί στα εξής:

§ Το παιδί με απλό και αβίαστο τρόπο αποκτά γνώσεις για τη ζωή. Μαθαίνει για το φυσικό περιβάλλον και το πώς ο άνθρωπος επιδρά σε αυτό. Υπάρχουν πολλοί μύθοι και παραμύθια που εξηγούν τις αλλαγές του χρόνου, τους νόμους της φύσης, κτλ

§ Συμβάλλει στην ηθική ανάπτυξη δημιουργώντας ενάρετα πρότυπα συμπεριφοράς ενώ καλλιεργούνται οι αξίες αλληλεγγύης, δικαιοσύνης και αγώνες για το κοινό καλό.

§ Το παιδί ταυτίζεται με τους ήρωες και μαθαίνει να μη φοβάται και πάνω από όλα να μη φοβάται την ίδια τη ζωή, παρακολουθώντας τους αγώνες των ηρώων που ξεπέρασαν τα εμπόδια.

§ Ενδυναμώνει ο συναισθηματικός του κόσμος και μαθαίνει να αντιμετωπίζει δύσκολα θέματα όπως ζήλια, απώλεια, θάνατος, φόβος.

§ Ενισχύεται η αυτοεκτίμηση και τονίζεται η αξία του να βάζουμε στόχους και να είμαστε αποφασιστικοί.

§ Πλουτίζει η φαντασία και ενισχύεται η δημιουργικότητα.

§ Συμβάλλει στη γλωσσική ανάπτυξη.

 

Η ανάγνωση του παραμυθιού μπορεί να ενδυναμώσει τη σχέση γονέα – παιδιού. Μπορούμε σαν γονείς να καθιερώσουμε μια ημέρα που με τα παιδιά μας θα επισκεπτόμαστε το βιβλιοπωλείο για να διαλέξουμε ένα παραμύθι ή ένα βιβλίο. Η επιλογή θα γίνεται βάσει της ηλικίας αλλά και των ενδιαφερόντων των παιδιών. Η ανάγνωση του παραμυθιού μπορεί να γίνει μια όμορφη συνήθεια καληνύχτας. Η ζεστασιά της φωνής μας είναι προτιμότερη από τους ηλεκτρονικούς ήχους αφού στην τηλεόραση η γρήγορη διαδοχή των εικόνων δεν αφήνει το χρονικό περιθώριο να σκεφτεί και να τις κρίνει δημιουργικά. Διαβάζοντας το παιδί έχει τη δυνατότητα να σκεφτεί, να κατανοήσει, να κάνει υποθέσεις ερωτήσεις.

Αφήνουμε να εκφράσει προβληματισμούς, τις σκέψεις του. Το παραμύθι μπορεί να αποτελέσει αφορμή και για άλλες δραστηριότητες όπως να κάνουμε μια ζωγραφιά ή μια κατασκευή και να δημιουργήσουμε το δικό μας παραμύθι…
Και αυτές τις γιορτές η επιλογή είναι δική μας…μπορούμε να σταματήσουμε λίγο το χρόνο, να αφήσουμε λίγο τις απαιτήσεις της καθημερινότητας και να διαβάσουμε ένα παραμύθι με τα παιδιά μας.