Για την επιτυχή έκφραση του λόγου απαιτείται η τοποθέτηση, η αλληλουχία, ο συντονισμός και η δύναμη των δομών αυτών. Ανάλογα με τους ήχους που επιδιώκουμε να αρθρώσουμε, χρησιμοποιούμε και τις αντίστοιχες δομές απ'τις οποίες κάποιες διαδραματίζουν πιο άμεσο ρόλο, ενώ άλλες συμβάλλουν στην εκφορά καταληπτής ομιλίας. Η δυσλειτουργία ενός μηχανισμού ομιλίας ή η αλλοίωση μιας οργανικής δομής επηρεάζει την παραγωγή της ομιλίας. 

Η οδοντοφυΐα διαδραματίζει έναν ενδιαφέροντα ρόλο στη διαμόρφωση της ομιλίας του παιδιού. Τα νεογιλά δόντια φύονται και πέφτουν και αντικαθίστανται από τα πλέον μόνιμα και ενήλικα δόντια που αναπτύσσονται. Τα νεογιλά δόντια εμφανίζονται από τον 6ο έως και τον 30ο μήνα ζωής, είναι είκοσι στον αριθμό και στην άνω γνάθο διακρίνονται σε 2 τομείς, 1 κυνόδοντα και 2 γομφίους.

Τα μόνιμα δόντια εμφανίζονται από το 6ο έως το 12ο έτος της ηλικίας, εκτός από τον τελευταίο γομφίο που ανατέλλει μετά το 18ο έτος. Τα μόνιμα δόντια είναι 32 και διακρίνονται σε 2 τομείς, 1 κυνόδοντα, 2 προγόμφιους και 3 γομφίους. Οι ορθοδοντικές ανωμαλίες που μπορεί να προκύψουν, διορθώνονται με την παρέμβαση ορθοδοντικού. Οι αλλαγές αυτές μπορούν να επηρεάσουν είτε όχι τις δεξιότητες άρθρωσης του παιδιού.

Αρκετοί ήχοι της ελληνικής γλώσσας αρθρώνονται στο μπροστινό μέρος του στόματος, με τα δόντια να συμμετέχουν στην παραγωγή τους λόγω της τριβής των αρθρωτών κατά τη διέλευση του αέρα. Οι ήχοι είναι τα χειλοδοντικά φ , β , τα οδοντικά θ , δ και τα φατνιακά σ , ζ .

Γενικότερα, η άρθρωση των ήχων μπορεί να επηρεαστεί από ελλείποντα δόντια, στραβά δόντια ή από προβλήματα στη σύγκλειση των δοντιών (δηλαδή η σχέση των άνω και κάτω οδοντικών τόξων, καθώς και η ευθυγράμμιση των δοντιών όταν η γνάθος είναι κλειστή) . Στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν ένα παιδί αρθρώνει σωστά τα φωνήματα πριν την απώλεια ενός δοντιού, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα διατηρήσει την ορθή άρθρωση μέχρι την ανατολή των μόνιμων δοντιών. Ο ήχος βέβαια ενδέχεται προσωρινά να ακούγεται παραμορφωμένος λόγω της απουσίας του δοντιού που δεν δημιουργεί την απαραίτητη τριβή με αποτέλεσμα ο αέρας να διαφεύγει.

Ένας ακόμη πιθανός επιβαρυντικός παράγοντας που δυσχεραίνει την άρθρωση είναι η ατελής οδοντική σύγκλειση, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει με άλλες αρθρωτικές διαταραχές. Φωνήματα όπως το /σ/ και /ζ/ προϋποθέτουν σωστή σύγκλειση προκειμένου να παραχθούν επιτυχώς, στην περίπτωση όμως που υπάρχει χασμοδοντία (όταν τα άνω δόντια δεν καλύπτουν τα κάτω δόντια κατά τη φυσιολογική σύγκλειση της γνάθου) η δυσκολία αυξάνεται λόγω της δομικής ανεπάρκειας. Αυτή είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση όπου ο ορθοδοντικός συνεργάζεται με τον λογοθεραπευτή για την αποκατάσταση της αρθρωτικής απόκλισης.

Επομένως, βασικοί παράγοντες για την εκφορά ορθού αρθρωτικά και καταληπτού λόγου αποτελούν η πλήρης οδοντοφυΐα και η φυσιολογική σύγκλειση των δοντιών.